Ο Αλμπέρ Καμύ ξαναεπισκέπτεται την Αθήνα...

Στην θεατρική παράσταση, "Σκιες και Φως...Αναμνήσεις από τον Αλμπέρ Καμύ", που δίνεται στο Ίδρυμα Κατακουζηνού, Αμαλίας 4, στο Σύνταγμα, έως και τις 23 Φεβρουαρίου (κάθε Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 20:00), ο Αλμπέρ Καμύ είναι σαν να ξαναεπισκέπτεται στην Αθήνα, αφού η παράσταση φιλοξενείται στον ίδιο χώρο, που φιλοξενήθηκε ο Καμύ και το 1956, όταν επισκέφθηκε την χώρα μας. 
..........................
 Προ-βολες

Με τον Καμύ στην Αθήνα

Tου Νικου Βατοπουλου

Μένει μια γλυκιά αίσθηση από το ιδιότυπο θεατρικό και μουσικό ανέβασμα «Σκιές και Φως: αναμνήσεις από τον Αλμπέρ Καμύ», που παρουσιάζεται στην Οικία Κατακουζηνού (Αμαλίας 4), κάθε Σάββατο και Κυριακή.

Το περασμένο Σάββατο, που μαζευτήκαμε καμιά 50αριά Αθηναίοι (ο χώρος είναι το σαλόνι της αλλοτινής κατοικίας του Αγγελου και της Λητώς Κατακουζηνού), καθήσαμε σε δύο σειρές περιμετρικά της αυτοσχέδιας σκηνής με την οθόνη και μία κιθάρα (Μανόλης Λιανός). Περιμένοντας να αρχίσει η παράσταση, ενωμένοι από την προσμονή μιας καλλιτεχνικής πράξης σε απόσταση δύο βημάτων από τη θέση μας, στα αυτιά μας έφταναν, υπόκωφα, ευτυχώς, οι κραυγές των χρυσαυγιτών που είχαν μαζευτεί έξω από τη Βουλή.

Από την Οικία Κατακουζηνού (ένα σπίτι-μουσείο, που το κρατάει με αυταπάρνηση η Σοφία Πελοποννησίου) βλέπει κανείς τη μοναδική θέα του Λυκαβηττού, του Κοινοβουλίου και του Εθνικού Κήπου. Το βράδυ, λίγο πριν από την παράσταση, η θέα φάνταζε σαν χρυσή ζωφόρος. Αγνοήσαμε τις κραυγές από κάτω και βυθιστήκαμε στη θεατρική σκηνή.

Τρία πρόσωπα, ο Αλμπέρ Καμύ (Χάρης Μαυρουδής, συμπαθής, με ήθος και στέρεη παρουσία), η Λητώ Κατακουζηνού (Ανδρομάχη Μαρκοπούλου, φίνα όπως ζητούσε ο ρόλος), η αφηγήτρια (Μάτα Καστρησίου, που ερμήνευσε αισθαντικά, γαλλικά κυρίως, τραγούδια του ’60), με αφηγητή τον Αλέξανδρο Μυλωνά, μας έδωσαν ένα σκηνικό θέαμα (σκηνοθεσία Σταύρος Στάγκος) δεμένο, χωρίς χάσματα, με γλύκα και υγρασία. Το κείμενο της Μαρίας Αθήνη (βασισμένο στο αφήγημα της Λητώς Κατακουζηνού «Συντροφιά με τον Albert Camus») μας μετέφερε στην επίσκεψη του Αλμπέρ Καμύ στην Αθήνα το 1956 όταν είχε φιλοξενηθεί στο ίδιο σπίτι όπου παίζεται τώρα η παράσταση. Μία αθηναϊκή εμπειρία.

..............................

Της Ειρήνης Αιβαλιώτη:

 Ποιoς είναι τελικά αυτός ο συγγραφέας; Αμέτρητες λέξεις έχουν γραφτεί γι’ αυτόν. «Ξένος» προς τον εαυτό του και «ξένος» προς την κοινωνία. Ποτέ «ξένος» για την Ελλάδα. Με το έργο του διακήρυξε την κατάφαση στη ζωή και την ανάγκη αναζήτησης της ευτυχίας μέσα από ένα απλό χάδι ή τη ζεστή αγκαλιά της θάλασσας. Κι όμως, έζησε σε μία εποχή που οι συγγραφείς αισθάνονταν ανίσχυροι μπροστά στον παραλογισμό του πολέμου και στις φρικαλεότητες που μπορεί να προξενήσει ο άνθρωπος. Μαζί με τον Σαρτρ έθεσαν τις βάσεις για τον υπαρξισμό, σύμφωνα με τον οποίο ο άνθρωπος βρίσκεται εγκλωβισμένος σε μια ζωή που του προκαλεί ανασφάλεια, δεν αισθάνεται ότι μπορεί ν’ αλλάξει την κατάσταση γύρω του με τη δική του επέμβαση και πρέπει να αντιπαρατεθεί με την ίδια του την ύπαρξη για να βρει έναν αυτόνομο τρόπο σωτηρίας. Το ρεύμα του υπαρξισμού άσκησε μεγάλη επιρροή στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου, αλλά δεν θα πάψει ποτέ να είναι επίκαιρο.

 Ίσως μια γυναίκα, μια Ελληνίδα φίλη, να κατάλαβε περισσότερο απ’ όλους τον Καμύ. Το φιλόσοφο, το δοκιμιογράφο, το λογοτέχνη, το δημοσιογράφο, το θεατρικό συγγραφέα, τον ηθοποιό, τον Άνθρωπο Albert Camus. Έναν ουμανιστή, ένα στρατευμένο διανοητή, έναν στοχαστικό δημιουργό, από τους λίγους που μας έδωσε η Ιστορία. Τον κατάλαβε όταν τον έβλεπε εκστασιασμένο να θωρεί την Ακρόπολη. Πράο και καλοσυνάτο να την αντιμετωπίζει ευγενικά κι ανθρώπινα στον κήπο της γαλλικής πρεσβείας, παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις κάποιων. Φιλικό, φιλάνθρωπο και φιλέλληνα στην Πλάκα, τα Αναφιώτικα, τις γειτονιές τις αθηναϊκές. Μοναχικό, ευλαβή και σαν υπνωτισμένο μπροστά στο ναό της Αφαίας Θεάς στην Αίγινα. Η Λητώ Κατακουζηνού δέθηκε μαζί του με μια φιλία ζωής. Κάποιες λίγες φορές κλεινόταν ερμητικά στον εαυτό του και γινόταν ξανά ο «Ξένος». Τις πιο πολλές όμως, στις συναντήσεις τους, είτε στην Αθήνα είτε στο Παρίσι, άνοιγε σιγά σιγά διάπλατα τις μισάνοιχτες πόρτες της ψυχής του και ήταν ο ζεστός, ο ρομαντικός, ο ευχάριστος Καμύ που λίγοι γνώριζαν.

Η Λητώ Κατακουζηνού έγραψε ένα μικρό, τρυφερό και συγκλονιστικό, βιβλίο για τις συζητήσεις της με το μεγάλο φιλόσοφο. Ένα βιβλίο «γεμάτο ηλιακή σφοδρότητα», όπως έγραψε ο Γιάννης Τσαρούχης.

Το βιβλίο της αυτό, "Συντροφιά με τον Albert Camus", έγινε φέτος θεατρικό δρώμενο με τίτλο "Σκιές και Φως: Αναμνήσεις από τον Albert Camus» και παρουσιάζεται στην οικία Κατακουζηνού.

Όσοι θεατές το παρακολουθούν μαθαίνουν για την επίσκεψη του Albert Camus το 1956 στην Αθήνα. Ήταν 42 ετών και ήδη αναγνωρισμένος διεθνώς. Φιλοξενείται στο σπίτι του Άγγελου και της Λητώς Κατακουζηνού, στο Σύνταγμα. Ανάμεσα στο Γάλλο φιλόσοφο και τη Λητώ Κατακουζηνού γεννιέται μια βαθιά ψυχική επαφή και αμεσότητα, που θα διαρκέσει ως τον πρόωρο θάνατο του Καμύ, το 1960.

Μέσα στο ιστορικό λογοτεχνικό σαλόνι του σπιτιού της Λητώς Κατακουζηνού, στο χώρο όπου οι δύο ήρωες γνωρίστηκαν και συνυπήρξαν, ζωντανεύει η ατμόσφαιρα και το πνεύμα από τα βιβλία του Καμύ, από το "Καλοκαίρι" στον "Επαναστατημένο Άνθρωπο" και τέλος τον "Ξένο". Μέσα από τις συζητήσεις των δύο φίλων, αποτυπώνεται ανάγλυφη η κρίση του ευρωπαϊκού πολιτισμού και οι φιλοσοφικές αναζητήσεις που χάρισαν στον Camus το Νόμπελ Λογοτεχνίας -και που παραμένουν σήμερα πιο επίκαιρες από ποτέ.

Το ρόλο του Καμύ επωμίστηκε ο Χάρης Μαυρουδής, ευτυχώς άψογα. Δίχως να πέσει σε καμιά παγίδα μίμησης και υπερπαιξίματος. Σεμνός, λιτός, εύστοχος και εύστροφος, μας συστήνει στον πιο γοητευτικό φιλόσοφο του 20ου αιώνα.

Η Λητώ Κατακουζηνού ενσαρκώνεται από την ωραιοτάτη και εντυπωσιακή ηθοποιό Ανδρομάχη Μαρκοπούλου. Μια κομψή «γυναίκα της Ελλάδας». Με πολύ ζήλο, συναισθηματισμό και πνευματικότητα πλησίασε η καλλιτέχνις την προσωπικότητα της Λητώς, γι’ αυτό και έδωσε ένα ωραίο νόημα στην ερμηνεία της. Καθάρια, διαλεχτή, με προσωπικό τόνο μάς έφερε στο νου με γλαφυρότητα την υπέροχη κυρία της αθηναϊκής κοινωνίας, που άφησε «έκθαμβο από Ελλάδα» τον Καμύ.

Το θεατρικό δρώμενο δένει με τις αφηγηματικές παρεμβάσεις και το τραγούδι μιας άλλης ταλαντούχας ηθοποιού, της Μάτας Καστρησίου. Εξαιρετική φωνή και παρουσία, προσθέτει έναν αισθησιακό παλμό στην παράσταση.

Το "Σκιές και Φως: Αναμνήσεις από τον Albert Camus", βασισμένο στο αφήγημα της Λητώς Κατακουζηνού "Συντροφιά με τον Albert Camus", σε κερδίζει από τα πρώτα λεπτά. Μυστηριακά και ανεπιτήδευτα σε ταξιδεύει στις γαλήνιες αναμνήσεις, στην πνευματική εντιμότητα, τον απλό γενναίο κόσμο της σκέψης και τη χάρη της ανθρώπινης αξίας.

Παίζεται στην Οικία Άγγελου και Λητώς Κατακουζηνού, με αφορμή την επέτειο των 100 ετών από τη γέννηση του Albert Camus.

* Το εύθραυστο ιδιωτικό κέλυφος κατοικίας του Άγγελου και της Λητώς Κατακουζηνού, αυτών των δύο ξεχωριστών ανθρώπων που ταξίδεψαν μαζί στη ζωή και την τέχνη, γεμάτοι αγάπη, αποτελεί ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα αστικά μνημεία της νεότερης ιστορίας μας και, ταυτόχρονα, ένα γοητευτικό κληροδότημα πρωτογενούς δημιουργίας, γόνιμης τρυφερότητας και εκλεκτικής αισθητικής.

Στη συναρπαστική ενδοχώρα αυτού του κελύφους, στο γεμάτο θαλπωρή σαλόνι του φιλότεχνου ζεύγους, καταφεύγουμε σήμερα με διακριτικό θαυμασμό για να αντλήσουμε ενέργεια, αισθητική και ηρεμία μέσω της τέχνης.