Η Μάχη στον Άγιο Νικόλαο στο Μπελντέκο!!!

Η Εφ. ΤΟ ΠΟΛΥΑΝΔΡΙΟΝ, φέρνει σήμερα στην δημοσιότητα την πρώτη μάχη που δόθηκε μεταξύ Τούρκων και επαναστατημένων Ελλήνων, στην Επαρχία Θηβών, στις 4-4-1821, στο ξωκκλήσι του χωριού μας, στην θέση Μπελντέκο. Δηλαδή η πρώτη μάχη μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων στην Επαρχία Θηβών, έγινε στην περιφέρεια του χωριού μας.

Η Μάχη στο ξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου-Μπελντέκο στο Λεοντάρι Θηβών, την 04-04-1821

 Η Μάχη στο ξωκκλήσι του χωριού μας, που είναι αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο στην θέση Μπελντέκο, την 04-04-2021, είναι η πρώτη σύγκρουση μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων επαναστατών στην Επαρχία Θηβών.

Όταν οι Θηβαίοι φιλικοί έμαθαν για την κήρυξη της Επανάστασης στην Πελοπόννησο, και μετά τα νέα που τους έφερε ο έμπορος Τουρναβίτης για την κατάσταση στην Πελοπόννησο περί τα τέλη Μαρτίου 1821, με την προτροπή από τον Τουρναβίτην να κάνουν το ίδιο απαφάσισαν να τους μιμηθούν. «Τότε συνήλθον εν Θεσπιαίς πολλοί και απετέλεσαν το πρώτον επαναστατικόν σώμα.»[1] Οι Τούρκοι αποφάσισαν να σκοτώσουν τον Τουρναβίτη, αυτός όμως ειδοποιήθηκε από έναν Τούρκο φίλο του και κατέφυγε, «…εις Βάγια ένθα εύρε συνηγμένους τους επαναστάτας.»[2] Οι Τούρκοι έπιασαν για ομήρους τον επίσκοπον Θηβών Παίσιον[3], και τους προεστούς. Ο προεστώς, Σωτ. Δούρος[4] ζήτησε να πάει στα Βάγια, για να πείσει τους επαναστάτες να διαλυθούν. Αυτός όμως πήγε στις Θεσπιές και ενώθηκε με τους επαναστάτες. Βλέποντας ο βοεβόδας ότι δεν γυρίζει, αποφάσισε να πάει ίδιος να δει τι γίνεται. «Προς τούτο διέταξε τον Ασανάμπεην να τον συνοδεύση μετά 60 ιππέων. Όταν δε ευρίσκοντο παρά τον Καναβάρι, είδον τον Γεώργ. Παγώναν, οδεύοντα προς Τοπόλιαν. Ούτος καταδιωχθείς υπό των ιππέων κατέφυγεν μετ’  ολίγων συντρόφων του επί του παρακειμένου υψώματος, εφ΄ ού υπάρχει εκκλησίδιον του Αγ. Νικολάου.»[5] Εκεί ήταν ωχυρωμένος ο Μπακούρος, Θηβαίος παλληκαράς με δύναμη 20 ανδρών. Ο βοεβόδας τους ζήτησε να παραδοθούν, εκείνοι απάντησαν με πυροβολισμούς. Έτσι η μάχη ξεκίνησε, είναι ουσιαστικά η πρώτη ανταλλαγή πυροβολισμών μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων επαναστατών, η πρώτη Μάχη στην Επαρχία Θηβών. Η Μάχη στο ξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου στην θέση Μπελντέκο, παρά τον Καναβάρι ποταμό, πάνω από τον ποταμό, και σε κοντινή απόσταση σχετικά από τα Βάγια, που ανήκει στο χωριό μας Λεοντάρι (Κασκαβέλι τότε) Θηβών. Μάλιστα πρέπει να σημειώσουμε ότι προ εικοσαετίας (υπάρχουν φωτογραφίες) σε έργα που έγιναν γύρω από το ξωκκλήσι βρέθηκαν οστά, που σημαίνει ότι εκεί είχαν ταφεί άνθρωποι, παρόλο που δεν υπάρχουν απομεινάρια οικισμού που να δικαιολογούν νεκροταφείο. Πιθανόν να είναι νεκροί της Μάχης, που τάφησαν εκεί, γεγονός σύνηθες. Οι Τούρκοι, «…εζήτησαν εξ εφόδου να κυριεύσωσι το εκκλησίδιον, άλλ εν τη επιθέσει ταύτην έπεσεν ο αρχηγός των ιππέων Ασανάμπεης και ετραμαυτίσθη ελαφρώς ο βοεβόδας, όστις θεωρήσας επικίνδυνον την περαιτέρω ενέργειαν επανέκαμψεν είς Θήβας.»[6]

Η μάχη όπως μας περιγράφει ο Τσεβάς, τελειώνει με νίκη των Ελλήνων, έτσι ο Γεώργιος Παγώνας[7], πηγαίνει τελικά στην Καρδίτσα (Ακραίφνιο) ο δε Μπακούρος εις τα Βάγια, «…μεταδώσας το θάρρος και τον ενθουσιασμός του εις τους εκεί επαναστάτας.»[8]

Για την ημερομηνία της Μάχης μαθαίνουμε από ένα άρθρο του πατριώτη μας, αείμνηστου καθηγητού Παναγιώτη Ι. Χατζή, με τίτλο: «Τα Βάγια Κέντρο Επαναστατών» στην εφ. Βοιωτικός Σύνδεσμος, έτος Α΄, φύλλο 8, Μάρτιος 1851[9], ο οποίος αναφέρει χαρακτηριστικά: « Την νύκτα του Σαββάτου προς την Κυριακή των Βαΐων (3 Απριλίου 1821) κατέφθασαν εις Βάγια, όλοι οι επαναστάται, όπου θα ελάμβανον αποφάσεις δια την κήρυξιν της Επαναστάσεως και δράσιν.». Άρα την επόμενη ημέρα, 4-4-1821 ή το πολύ την μεθεπόμενη μέρα, έγινε η Μάχη στον Άγιο Νικόλαο Μπελντέκο, με νικηφόρα κατάληξη για τους Έλληνες. Ήταν η πρώτη Μάχη των Επαναστατημένων Ελλήνων με του Τούρκους, στην Επαρχία Θηβών, που με την νικηφόρα κατάληξη για τους επαναστατημένους Έλληνες, λειτούργησε εμψυχωτικά, αναπτερώνοντάς τους το ηθικό.

                                             Νικόλαος Ι. Δημητρίου

                                      24 / 03 / 2021, 200 χρόνια μετά!!!

 

ΠΗΓΕΣ:

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΘΗΒΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΤΣΕΒΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ, 2006 (Ανατύπωση της έκδοσης του 1928)

ΘΗΒΑ ΚΑΙ ΛΕΙΒΑΔΙΑ ΧΩΡΑΪΤΑΙ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΟΙ ΣΤΟ 21, ΓΙΩΡΓΗ Β. ΛΟΥΚΑ -ΦΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1975, ΤΟΜΟΣ Α & Β

ΒΑΓΙΑ-ΚΑΣΝΕΣΙ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, Γιώργος Ε. Αντωνίου, ΑΘΗΝΑ 2016

---

[1]  ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΤΣΕΒΑ, ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΘΗΒΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ, 2006, ΤΟΜΟΣ Β΄,σ. 259

[2] ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΤΣΕΒΑ, ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΘΗΒΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ, 2006, ΤΟΜΟΣ Β΄,σ. 259

[3] Ο Φανόπουλος στο, ΘΗΒΑ ΚΑΙ ΛΕΙΒΑΔΙΑ ΧΩΡΑΪΤΑΙ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΟΙ ΣΤΟ 21, ΓΙΩΡΓΗ Β. ΛΟΥΚΑ ΦΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1975, ΤΟΜΟΣ Α, σ. 155 & 156, γράφει για τον Θηβών Παϊσιο, ότι, «…τον βρίσκουμε πρωτοστατούντα από τις ρπώτες ημέρες της επανάστασης στη Θήβα.» και «Στάθηκε στην πόλη. Εμψυχωτής και Οργανωτής του Αγώνα.»

[4] Σωτήρη Μπακάλη (Δούρο), τον αναφέρει ο Φανόπουλος, στο ΘΗΒΑ ΚΑΙ ΛΕΙΒΑΔΙΑ ΧΩΡΑΪΤΑΙ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΟΙ ΣΤΟ 21, ΓΙΩΡΓΗ Β. ΛΟΥΚΑ ΦΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΘΗΝΑ 1975, ΤΟΜΟΣ Α, σ. 156

[5] ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΤΣΕΒΑ, ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΘΗΒΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ, 2006, ΤΟΜΟΣ Β΄,σ. 259

[6] ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΤΣΕΒΑ, ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΘΗΒΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ, 2006, ΤΟΜΟΣ Β΄,σ. 259

[7] Γιώργος Ε. Αντωνίου, ΒΑΓΙΑ-ΚΑΣΝΕΣΙ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, ΑΘΗΝΑ 2016, σ. 105

[8] ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΤΣΕΒΑ, ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΘΗΒΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ, 2006, ΤΟΜΟΣ Β΄,σ. 260

[9] Γιώργος Ε. Αντωνίου, ΒΑΓΙΑ-ΚΑΣΝΕΣΙ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, ΑΘΗΝΑ 2016, σ. 85

ΥΓ 1: Ευχαριστώ τον Γρηγόρη Παπαβασιλείου από τα Βάγια και Δημοτικό Σύμβουλο του Δήμου Θηβαίων, για τις πολύτιμες πληροφορίες του, που μου έδωσε για να γραφτεί το παραπάνω άρθρο.

ΥΓ 2: Επίσης σημαντικές είναι οι πληροφορίες που έχει καταγράψει η Εφ. ΤΟ ΠΟΛΥΑΝΔΡΙΟΝ, και θα δημοσιεύσει αργότερα, από τον Μακαριστό ΠαπαΤέλιο, για την επισκευή του Αγίου Νικολάου και την μη μεταφορά του σε άλλο σημείο, λόγω του δύσβατου δρόμου -ιδιαίτερα τον χειμώνα- που οδηγεί στο ξωκκλήσι.

2209