ΛΕΟΝΤΑΡΙ ΘΕΣΠΙΩΝ ( ΒΟΙΩΤΙΑ)

« Λεοντάρι » το χωριό μας!

Ο τόπος , ο πληθυσμός .

Το χωριό μας Λεοντάρι Θηβών δεσπόζει λόφου ,στους ανατολικούς πρόποδες του Ελικώνα και απέναντι του Κιθαιρώνα. Χωρίζεται με τις ιστορικές Θεσπιές , τις οποίες έχει στα δυτικά του με μικρή κοιλάδα , απέχει δε από την Θήβα που βρίσκεται προς τα ανατολικά του περίπου 15 χιλ. και από τα Βάγια που βρίσκονται προς το βορρά του μόλις 2 χιλ. Η έκταση του είναι περίπου 16 τ.χιλ. από τα οποία καλλιεργήσιμη γη είναι τα 11 τ.χιλ. και βοσκότοποι τα 3 τ.χιλ. Το υψόμετρο του είναι περίπου 380 μέτρα .Το κλίμα είναι εύκρατο και υγιεινό με κύριο χαρακτηριστικό τους πολλούς αέρηδες γι’αυτό είναι και πολύ ξηρό . Ο πληθυσμός του ήταν το 1851 ,266 κατ (οίκογ. 58 ) την ίδια χρονιά το Αρχοντίκι αναφέρεται ξεχωριστά με 23 κατ. ( οίκογ. 9)
,το 1928 με 961 κατ., στην απογραφή του 1936 είχε 1200 κατ. ( οικογ. 185 ) , το 1940 είχε νόμιμο πληθυσμό 1153 κατ. πραγματικό 982 , το 1951 είχε νόμιμο πληθυσμό 1116 κατ. πραγματικό 1019 , το 1961 είχε νόμιμο πληθυσμό 1292 κατ. πραγματικό 1116 κατ., το 1971 είχε νόμιμο πληθυσμό 1233 κατ. πραγματικό 1002 κατ. , το 1981 είχε νόμιμο πληθυσμό 1362 κατ. πραγματικό 1016 κατ. , το 1991 είχε 1587 κατ. και μόνιμους κατοίκους περί τους 850. Τέλος στην απογραφή του 2001 είχε …….κατ και μόνιμους κατοίκους περίπου τους 700.

Η ονομασία Κασκαβέλι .

Το χωριό μας εδώ και πολλούς αιώνες στέκει αγέρωχο σαν πραγματικό λεοντάρι , πάνω σε λόφο που βρίσκεται βόρεια του ποταμού Καναβάρι ή Θέσπι , στις όχθες του οποίου βρίσκονταν οι αρχαίες Θεσπιές και σε απόσταση μόλις 1100 μέτρων . Ο πρώτος οικισμός που ξέρουμε ότι βρίσκεται στο λόφο , είναι στα τέλη του 15ου αιώνα αρχές 16ου , με το όνομα Zogra Kobil ( Ζόγρα Κομπίλ ) , με αριθμό οικογενειών πιρίπου τις 30 . Την ίδια εποχή υπάρχει και ο οικισμός Zogra Martin που ταυτίζεται με το χωριό Ζαγαράς και μετέπειτα Ευαγγελίστρια , δηλαδή το πρόσημο Zogra σημαίνει τον τόπο που είναι ο Ζαγαράς ( γνωστή σε όλους μας κορυφή του βουνού Ελικώνα )και το Kobil πιθανόν το όνομα του φύλαρχου της περιοχής . Αποτελείται κυρίως από Αρβανίτες , προερχόμενους από την Θεσσαλία και την Ήπειρο ,Χριστιανούς του Ορθοδόξου δόγματος , οι οποίοι εγκαθίστανται στην ευρύτερη περιοχή της Θήβας από το 1393 μ.Χ. με πρωτοβουλία του επιδέξιου φλωρεντινού τραπεζίτη και τυχοδιώκτη Nerio I Acciauoli ( Νέριο Ατζαγιόλι ) που κυριαρχούσε την περιοχή .Ο φλωρεντινός τραπεζικός οίκος των Ατζαγιόλι , με το άφθονο χρήμα που διέθετε και υπό την καθοδήγηση του Νέριο την άνοιξη του 1379 μ.Χ. καταλαμβάνει την Θήβα και διαχειρίζεται έκτοτε του πόρους της περιοχής μας επωφελεία τους , έως την τουρκοκρατία. Επίσης την ίδια εποχή επιβεβαιώνεται η ύπαρξη του οικισμού Archontitsa Bala (Αρχοντίτσα Μπάλα ) σε υψόμετρο 200 μέτρα και με περίπου 30 οικογένειες , κυρίως από Αρβανίτες ,που συναντάται αργότερα με το όνομα Αρχοντίκι .Είναι το γνωστό σε όλους μας Αρχοντίκι που κατοικήθηκε μέχρι και την δεκαετία του 50. Οι κάτοικοι του σιγά – σιγά εγκαταστάθηκαν όλοι στο χωριό μας . Με το πέρασμα του χρόνου το Κομπίλι έγινε Κοσκομπίλι / Κασκαβέλι.
Για την πρώτη ονομασία του χωριού μας σε Κασκαβέλι υπάρχουν δύο ακόμη εκδοχές . Οι δύο παρακάτω εκδοχές είναι η προφορική παράδοση του χωριού μας , που μεταφερόταν από γενιά σε γενιά , μετέδωσε δε σε εμένα ο δάσκαλός μου κ. Γεώργιος Παύλου .
Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή , κατά την Τουρκοκρατία κάποιος Τούρκος διοικητής ονομαζόταν Βελλής . Δύο αδελφοί του χωριού μας , καλοί σκοπευτές , λόγω της σκληρότητας του επιχείρησαν να τον σκοτώσουν . Σε ενέδρα που του έστησαν τον πυροβόλησαν ανεπιτυχώς στην κάσκα (καπέλο ) του . Η φρουρά του Βελλή τον έναν δολοφόνησε επί τόπου , ο άλλος δε διέφυγε και αργότερα μετοίκησε στην Εύβοια όπου μέχρι και σήμερα οι απόγονοι τους ονομάζονται Κασκαβελιώτες .
Από τότε το χωριό μας ονομάζεται Κασκαβέλι δηλ. κάσκα + Βελλής = Κασκαβέλι.
Η δεύτερη εκδοχή που είναι και η πιθανοτέρα , είναι ότι η λέξη Κασκαβέλι , είναι λείψανο της φραγκικής δεσποτείας και παραφθορά της λέξεως κασκαβάλλι ( ιταλικά cacio cavallo ) , που σημαίνει σκληρό τυρί ( κεφαλοτύρι ) , που παρασκευαζόταν στην περιοχή μας από μείγμα πρόβειου και αγελαδινού γάλακτος .Την ύπαρξη στην περιοχή μας πολλών προβάτων αποδεικνύει και η λέξη προβίγκα ( όπως λέγεται κάποιος τόπος του χωριού μας ) που σημαίνει χώρος συγκέντρωσης προβάτων , καθώς και οι πολλοί βοσκότοποι της περιοχής μας .

Η ονομασία Λεοντάρι . Η ιστορική διαδρομή 1833 – 2003 .

Στις 15 Απριλίου του 1833 επί Βασιλείας Όθωνος σχηματίστηκε η Επαρχία Θηβών με πρωτεύουσα τη Θήβα. Δυο χρόνια μετά , στις 8/20 Απριλίου 1835 με βασιλικό διάταγμα σχηματίστηκαν οι οκτώ δήμοι που αποτελούσαν την Επαρχία Θηβών και ήταν οι εξής : Θηβαίων , Θεσπιέων , Πλαταιών , Παρασωπαίων , Τανάγρας , Ωρωπού , Αυλίδος και Ακραιφνίου . Αξίζει να σημειωθεί ότι το διάταγμα αυτό δεν δημοσιεύθηκε στην « Εφημερίδα της Κυβερνήσεως » ως όφειλε . Ο Δήμος Θεσπιέων με πληθυσμό 1749 κατοίκους , κατατάχθηκε στην Β’ τάξη και έδρα του Δήμου Θεσπιέων έγινε το χωριό Ερημόκαστρο . Αποτελούνταν δε από τους εξής οικισμούς και χωριά : 1. Βάγια με 442 κατ. 2. Καλύβια Αγίου Γεωργίου με 325 κατ. 3. Ερημόκαστρο με 317 κατ. 4. Καζνέσι ή Κασνέσι με 269 κατ. 5. Κασκαβέλι με 184 κατ. 6. Κάραδος με 99 κατ. 7. Μαυρόκαμπος με 77 κατ. 8. Αρχοντίκι με 18 κατ. 9. Ξόανο ή Τζόανο με 18 κατ. 10. Μονή Αγίου Χαραλάμπους με 8 κατ. 11. Μαυρομμάτι και 12. Μονή Αγίου Ιωάννη ( Μαζαράκι ) .
Την 16/28-10-1836 με Β.Δ. καταργήθηκε ο Δήμος Άσκρης και η Παλαιοπαναγιά με το Νεοχώρι ενσωματώνονται στο Δ.Θ.. Επίσης την 1-11-1841 το Μαυρομμάτι (ίσως κάποια υπόλοιπα τμήματά του ) αποσπάται από τον Δήμο Αλιάρτου και προσαρτάται στον Δ.Θ. και γίνεται έδρα του δήμου. Λίγο αργότερα τα χωριά Παύλια και Ασπροκάμινος αποσπώνται από το Δ.Θ. και προσαρτώνται στο Δήμο Ακραιφνίου . Με πιέσεις των κατοίκων των Βαγίων ,τα Βάγια γίνονται έδρα του Δ.Θ. το 1849 . Αλλά στις 3-7-1854 έδρα του Δ.Θ. γίνεται πάλι το Ερημόκαστρο .
Αρχικά η σφραγίδα του Δ.Θ. ήταν κυκλική χωρίς έμβλημα. Με διάταγμα της 11ης Οκτωβρίου 1870 καθορίστηκε ως έμβλημα το άνθος του Ναρκίσσου , γύρω δε από την στρογγυλή σφραγίδα γράφει ΔΗΜΟΣ ΘΕΣΠΙΕΩΝ . Ο Νάρκισσος ήταν υιός του Κηφισσού και της Λειριόπης , πέθανε δε από μαρασμό γιατί ήταν τόσο όμορφος που ερωτεύθηκε τον εαυτό του όταν τον είδε σε μία πηγή των Θεσπιών . Αργότερα τον Νάρκισσο αντικατέστησε το εκάστοτε εθνόσημο.
Αξίζει να αναφερθεί ότι στις πρώτες δημοτικές εκλογές του 1835 εκλέχτηκε πρώτος δήμαρχος Θεσπιών ο Θεόδωρος Χατζής αγωνιστής του1821 από το Ερημόκαστρο , ο οποίος κατάφερε να πείσει το Δημοτικό Συμβούλιο Θεσπιών να διαθέσει 250 δρχ. Για την ανέγερση του Πανεπιστημίου Αθηνών , δίνοντας ο ίδιος από τις οικονομίες του 25 δρχ. . Άλλοι δήμαρχοι ήταν ο Ιωάννης Σκουτέρης ( 1842 ) από τα Βάγια ,αγωνιστής του 1821 , Απόστολος Κουτσούρης (1846 ) , Αναγνώστης Χατζής ( 1857 ) από το Κασνέσι , αγωνιστής του 1821 , Αναγνώστης Χρήστου ή Γκορίτσας (1862 ) από το Ερημόκαστρο , γιος του αγωνιστή Παναγιώτη Χρήστου , Λουκάς Γκορίτσας ( 1866 ) από το Ερημόκαστρο , Βασίλειος Παπανικολάου (1874 ) από το Ερημόκαστρο , Λουκάς Στενός (1887 ) από τα Βάγια ο οποίος δολοφονήθηκε πριν ολοκληρώσει την θητεία του σε καφενείο στα Βάγια , απέναντι από την εκκλησία της Αγίας Τριάδος , Παντελέας Μικρός ( 1892 ) από το Ερημόκαστρο , γιος του αγωνιστή Αθανασίου Μικρού , γεννήθηκε φτωχός αλλά έγινε από τους πιο πλούσιος της επαρχίας , στις εκλογές του 1895 κυριαρχούν ο φανατισμός και το μίσος με αποτέλεσμα στα Βάγια από πυροβολισμούς αγνώστων να χάσει την ζωή του ένα κοριτσάκι 8 ετών, οι αντιπρόσωποι αναποδογυρίζουν τις κάλπες και οι εκλογές ματαιώνονται , γίνονται επαναληπτικές εκλογές και εκλέγεται δήμαρχος ο Λιάσκος , Παναγιώτης Γκορίτσας (1895 ) ιατρός από το Ερημόκαστρο ,μετέπειτα βουλευτής Αττικοβοιωτίας με το Λαϊκό κόμμα , εξελέγη δήμαρχος για τρεις τετραετίες , Παναγιώτης Στενός ( 1907 ) ιατρός από τα Βάγια , σοσιαλιστής και εκλεγείς βουλευτής Αττικοβοιωτίας με τον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1922 .
Με τον Νόμο ΔΝΖ’ ( 4057 ) « Περί συστάσεως δήμων και κοινοτήτων » της 10ης Φεβρουαρίου 1912 , οι δήμοι παραμένουν για τις πόλεις και τα χωριά γίνονται κοινότητες. Έτσι το 1914 συγκροτείται η Κοινότης Κασκαβελλίου που μετονομάζεται σε Κοινότητα Λεονταρίου το 1930 επί προεδρίας Γεωργίου Χαρ. Φίλη .
Πρόεδροι της Κοινότητος Λεονταρίου έκαναν οι : Γεώργιος Μάγγας ,Κωνσταντίνος Κόλλιας , Γεώργιος Χαρ. Φίλης , Νικόλαος Αναστασίου, Φίλωνας Ν. Δημητρίου , Δημήτριος Βυλλιώτης , Σπύρος Ι. Σπύρου , Αγγελής Κατζέλης , Κωνσταντίνος Αναστασίου (……- 1964 ) , Γεώργιος Βρακάς ( 1964 – 1967 ) , Βασίλειος Γ. Βενιζέλος ( 1967 – 1974 ) , Γεώργιος Δ . Παύλου
( 1974 ) , Λουκάς Ζαφείρης ( 1975 – 1977 ) , Βασίλειος Χ. Πετρούλιας ( 1977 – 1978 ) ,
Αναστάσιος Β. Μακρής ( 1979 – 1986 ) , Βασίλειος Γ. Βενιζέλος ( 1987 – 1998 ) . Βεβαίως και άλλοι χρημάτισαν πρόεδροι της κοινότητας Λεονταρίου που όμως δεν καταφέραμε να διαπιστώσουμε .
Ονομάσθηκε δε το χωριό μας ΛΕΟΝΤΑΡΙ διότι ακριβώς κάτω από το χωριό μας , στη θέση Βαρικό , βρέθηκε άγαλμα λιονταριού η ιστορία του οποίου έχει ως εξής : Το έβδομο έτος του Πελοποννησιακού πολέμου ( 424 π. Χ. ) οι Αθηναίοι με στρατηγό τον Ιπποκράτη είχαν καταλάβει το βοιωτικό ιερό του Δηλίου Απόλλωνα , γνωστό ως Δήλιο , που βρισκόταν στο χώρο του σημερινού Δήλεσι . Εκεί δέχτηκαν την επίθεση των Βοιωτών με αρχηγό τον βοιωτάρχη Παγώνδα και νικήθηκαν με μεγάλες απώλειες . Χίλιοι περίπου ήταν οι Αθηναίοι νεκροί , καθώς και ο στρατηγός Ιπποκράτης , πεντακόσιοι περίπου οι Βοιωτοί .Στη μάχη του Δηλίου το 424 π.Χ. ,
Οι Θεσπιές είχαν τους πιο πολλούς νεκρούς από κάθε άλλη βοιωτική πόλη . Έφτιαξαν λοιπόν ένα πολυάνδριο για να τιμήσουν τους νεκρούς τους . Το πολυάνδριο ανακαλύπτει ο αρχαιολόγος Π . Σταματάκης , το 1882 σε ανασκαφή που κάνει στην περιοχή . Ήταν δε ένας χτιστός περίβολος σε σχήμα ορθογωνίου , με διαστάσεις 32 * 23 μ. , μέσα στον οποίο είχε γίνει ομαδική ταφή . Στο βόρειο τοίχο του περιβόλου και πάνω σε πώρινο βάθρο ( το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα ) είχε τοποθετηθεί άγαλμα λεονταριού , μήκους περίπου τριών μέτρων , που κοίταζε προς βορρά . Κατά την ανασκαφή του 1882 βρέθηκε μόνο ο κορμός του λιονταριού , που σώζεται στο Μουσείο της Θήβας . Μπροστά από το λεοντάρι και σε μικρή απόσταση περίπου 2 μ., ο Σταματάκης βρήκε 8 λίθινες πλάκες στήλες , όπου ήταν γραμμένα πάνω τους 94 ονόματα , σε μία άλλη ένατη λίθινη πλάκα ήταν γραμμένα άλλα 7 ονόματα
( σύνολο 101 ονόματα ) . Λίγο βορειότερα από την γραμμή των στηλών βρήκε λιθόστρωτο αρχαίο δρόμο , παράλληλο προς το βόρειο τμήμα του περιβόλου . Οι νεκροί της μάχης του Δηλίου είχαν αποτεθεί και καεί μέσα στον χτιστό περίβολο , πίσω από το λεοντάρι , τα κτερίσματα ήταν αγγεία του 5ου αιώνα , ειδώλια στλεγγίδες από σίδηρο ή μπρούντζο και μαχαίρια .

Το ο 1933 επί προεδρίας Νικολάου Αναστασίου έγινε προσπάθεια αναστυλώσεως του μνημείου , αλλά δυστυχώς για τον τόπο δεν τελεσφόρησε .
Ο Νόμος 2539 της 4ης Δεκεμβρίου 1997 για την « Συγκρότηση της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης » , γνωστός σε όλους μας και ως Νόμος Καποδίστριας καταργεί την Κοινότητα Λεονταρίου και την εντάσσει σαν ένα από τα Δημοτικά Διαμερίσματα του νεοϊδρυθέντος Καποδιστριακού , Δήμου Θεσπιών . Συγκεκριμένα δημιουργείται ο νέος Δήμος Θεσπιέων αποτελούμενος από το Δήμο Θεσπιών και τις κοινότητες : 1. Άσκρης , 2. Λεονταρίου , 3. Μαυρομματίου , 4. Νεοχωρίου ,οι οποίες καταργούνται , με έδρα τις Θεσπιές .
Στις εκλογές του 1998 εκλέγεται δήμαρχος ο Χρίστος Κουρούνης από τις Θεσπιές ( 1999 – 2000 ) και ο Χρίστος Πελώνης από το Μαυρομμάτι ( 2001 – 2002 ) , με δημοτικούς συμβούλους από το χωριό μας τους Ιωάννη Κόλλια ( αντιδήμαρχο ……) , Δημήτριο Νικολάου ( αντιδήμαρχο ….) , Ευάγγελο Νικολάου ( πρόεδρο Τοπικού Συμβουλίου ) και Χαρίτο Πετρούλια . Στις εκλογές του 2002 εκλέγεται δήμαρχος ο Σπυρίδων Μπόγρης από τις Θεσπιές ( 2003 – Σήμερα ) , με Δημοτικούς συμβούλους από το χωριό μας τους Βασίλειο Βενιζέλο , Χαράλαμπο Κόλλια , Δημήτριο Νικολάου και Ευάγγελο Νικολάου ( πρόεδρο Τοπικού Συμβουλίου ) .
Πρέπει να σημειώσουμε το 1995 δημιουργούνται τα Συμβούλια περιοχής . Πρόεδρος του Συμβουλίου Περιοχής που αποτελείται από : 1. Δήμο Βαγίων , 2. Δήμο Θεσπιών , 3. Κοινότητα Λεονταρίου , 4. Κοινότητα Μαυρομματίου , 5. Κοινότητα Άσκρης , 6. Κοινότητα Νεοχωρίου , εκλέγεται ο τότε δήμαρχος Βαγίων Δημήτρης Μπατσούλης .

Τοπωνύμια

Άγιος Νικόλαος , Αγία Παρασκευή , Αρχοντίκι ( παλιός οικισμός ) , Αλώνια , Βαθύρεμα ,Βάρι Μάρκουτ ( ο τάφος του Μάρκου ), Βαρικό ( βαρύ χωράφι , κράταγε νερό ) , Βαρούνα , Βουβαλόρεμα ή Προύατ ε μπουαβ , Βουρλιέζα ( γιατί είχε πολύ βούλερο ) , Γούρνα , Γραμματικιέσια , Δεξαμενή ή Μύλος, Δέση Παρασκευά, Ίβρημα , Ισιώματα ,
Ιτιά κουτσή, Ιτιά Χατζή, Καναβάρι , Κατακούμενο, , Κατεβασιά , Κατσακούτσιο - ρέμα ( επίθετο ιδιοκτήτη ) , Καούσια , Κοριτσιών – ρέμα ( Προύατ ε βάσιατ ) , Κρόνιέζα , Καυτατζής , Λαγός , Λιέδεζα , Λιούγκος , Λ – μπι , Λιθόρεμα ( Προύατ ε γκούριτ ) , Μαγούλα , Μαρμοκλησιά , Μπαρμπακάς ,Μεγάλη γέφυρα , Μεγάλη ράχη , Μπελτέκο , Μύλος της Σταμάτας , Νταμάρια Ξερόβρυση , Παλιάμπελο , Παναγίτσα , Παλιόμυλος , Πέραμα ,το του Πηγάδι Παππού, Πορίντζι , Προβίγκα ( τόπος συγκέντρωσης προβάτων ) Πύργος , Ρέμα καλάμι , Ρεντζέπλια , Ρουμάνι ( το ακαλλιέργητο χωράφι ) , Σκινέζα , Σοροβίτσα , Σουβάλα , Συκιές του Μάγγα , Τζαχούτιλια, Τσίκιζα , Χαρμάτι , Χώνι .

ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Στα Γ.Α.Κ. ( Γενικά Αρχεία του Κράτους ) σώζεται μεταξύ άλλων και μία επιστολή , σταλμένη Προς την Σ. Βουλήν των Ελλήνων , με ημερομηνία την 7 Απριλίου 1845 , εν χωρίω Ερημοκάστρο , υπογεγραμμένη και από τους κατοίκους τότε του χωριού μας , έχουσα γιαυτό ιδιαίτερη ιστορική αξία , ίσως δε είναι και το αρχαιότερο γραπτό μνημείο του χωριού μας .Σκοπός της επιστολής είναι η διαμαρτυρία προς την Ελλ. Κυβέρνηση , που διέλυσεν τας πλείστας των Μονών , καθώς και την Μονήν του Αγίου Χαραλάμπους . Αναφέρει χαρακτηριστικά :

Οι ευσεβάστως υποφαινόμενοι κάτοικοι του χωρίου Ερημοκάστρου του Δήμου Θεσπιών της επαρχίας , λαμβάνομεν την τιμήν να θέσωμεν υπόψιν της Σ. ταύτης Βουλής τα ακόλουθα .
Ότι η ενοριακή εκκλησία του ειρημένου χωρίου μας τιμωμένη επ` ονόματι του Αγίου Χαραλάμπους εφελκούσα το σέβας των χριστιανών δια των θαυμάτων του Αγίου και ιδίως της κατά της επί Τουρκίας επιφανείσης πανώλης , κατέστη αν πολλά μικρόν προσκύνημα εις τι οποίον εσυνήθιζον να προσεύχονται οι κάτοικοι των γειτονικών χωρίων κατά την ημέρα της εορτής του Αγίου.
…………………………………………………………………………………………..
καθυποβάλλοντες την παρούσαν αιτησή μας, παρακαλούμεν θερμών να ευαρεστηθί και να αποφασσσσιση .
α. η ενοριακή εκκλησία ο Άγιος Χαράλαμπος μετά της περιουσίας της να αφεθή εις ημάς πρόστερα .
β. ο δήμαρχος Θεσπιών να διαταχθή και διορίση εκκλησιαστικόν Συμβούλιον διαά να φροντίση περί της κααλλιέργειας των κτημάτων του ναού , και προυπολογισμένων των εσόδων και εξόδων , το τυχόν απόθεμα να χρησιμεύση εις αύξηση του Σχολείου του χωρίου μας ή του Δήμου μας .

Ακολουθούν τα ονόματα των κατοίκων των χωριών , Ερημοκάστρου , Νεοχώρι ,
Κασκαβέλι , Παλαιοπαναγιά. Από το χωριό μας είναι τα ονόματα :

Νικόλαος Παύλος , Κωνσταντίνος Κιούσης , Πέτρος Κιούσης , Νικόλαος Καλατζής , Αθανάσιος Βαρθαλάμης , Ιωάννης Παπαθανασίου , Νικόλαος Φροσυνός , Νικόλαος Μακρής , Παναγιώτης Μακρής , Κωνσταντίνος Γρίλλιας , Γιαννάκης Λιούσης , Ιωάννης Κούνος δια τους Αν. Αθ. Κιούση , Μήτσος Γρίλλιας , Γιώργος Σπανός , Γιαννάκης Κιούσης , Παναγιώτης Χατζής , Γεωργάκης Μπενιζέλος , Γιαννάκος Μπενιζέλος , Άγγελος Δρυμούσης , Μήτσος Μπενιζέλος , Γιάννη Ζαφείρας , Θανάση Παπαδημήτρη , Παναγιώτη Δημητρίου , Ιωάννη Στάμενα , Λάμπρο Στάμενα , Κοτζο Χατζή .
Δια τους αγραμάτους αναγνώστης δάσκαλος


Τα τρία παλαιοτέρα κτίσματα του χωριού μας.
Σε κάθε τόπο υπάρχουν κάποια μέρη ή κάποια κτίσματα με τα οποία συνδέονται όλοι οι άνθρωποι που ζουν σ’ αυτόν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο .Έτσι και στο χωριό μας τέτοια κτίσματα είναι ο παλιός Προφήτης Ηλίας , το παλιό σχολείο του Πετρούλια και το πολυάνδριο με το άγαλμα του λιονταριού.
Ο παλιός Προφήτης Ηλίας είναι και το παλαιότερο από τα νεώτερα κτίσματα στο χωριό . Χρονολογείται από τον 18ο αιώνα , ίσως και παλαιότερα. Ο ναός είναι μονόκλιτη βασιλική , με τοιχογραφίες λαϊκού ζωγράφου. Ο αρχικός ναός ήταν μεγαλύτερος , χωρισμένος σε δύο μέρη , το έμπροσθεν τμήμα του ήταν για τους άνδρες και το πίσω για τις γυναίκες , σήμερα σώζεται μόνο το έμπροσθεν τμήμα του ναού .Ο περίβολος του ναού λειτουργούσε και σαν νεκροταφείο μέχρι και την δεκαετία του ’50.Εκεί οι λειτουργούσε ο παπά- Κωνσταντίνος Βρακάς μέχρι και το 1924 που τον διαδέχθηκε ο παπά – Θεόδωρος Δημητρίου αλλά στην καινούργια πλέον εκκλησία .Οι παππούδες μας και οι γιαγιάδες μας , κάθε φορά που το βλέμμα τους ανταμώνει με τον παλιό Προφήτη Ηλία , έχουν πολλά να θυμηθούν τόσο από χαρές όσο και από λύπες .
Το παλιό σχολείο του Πετρούλια , κτίριο του περασμένου αιώνα , 100 και πλέον ετών .Είναι ένα στενόμακρο πέτρινο κτίσμα , που στέκει ακόμα όρθιο ατενίζοντας τις αρχαίες Θεσπιές και ποιος ξέρει ίσως γιαυτό να βγήκαν από ‘κει μέσα τόσοι επιστήμονες . Στα ξύλινα δοκάρια του είναι ακόμα τα ίχνη από τις κιμωλίες και αν όταν περνώντας απ’ έξω δεν το προσπεράσεις βιαστικά αλλά κοντοσταθείς , ακούς στα αυτιά σου τις φωνές της κυρά-Σοφίας και της κυρά – Ανδρομάχης ή θυμάσαι τον Λυμπέρη , τον Τσοκανή και τον Στριχά .
Για το πολυάνδριο που χάρισε το όνομα στο χωριό και έφερε στο φως ο αρχαιολόγος Σταματάκης το 1882 πρέπει να τονίσουμε ότι του αξίζει μια καλύτερη τύχη . Τόσο το πολυάνδριο , όσο ο παλιός Προφήτης Ηλίας και το παλιό σχολείο του Πετρούλια , πρέπει να συντηρηθούν , να αναστυλωθούν και να δοθούν σε κοινή χρήση , με μέριμνα όλων μας .


Νικόλαος Ι. Δημητρίου
20 – 7 – 2003 , Εορτή του πολιούχου του χωριού
μας , Προφήτη Ηλία.


Υστερόγραφο : Εύχομαι και ελπίζω σε εύλογο διάστημα να έχω ολοκληρώσει και δημοσιεύσει την πλήρη ιστορία του χωριού μας , την οποί ετοιμάζω .




Β Ι Β Λ Ι Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α

· Αρχείον Κοινότητας Λεονταρίου.

· Γ.Α.Κ. ( Γενικά Αρχεία του Κράτους ) .

· Εφημερίδα , ΘΕΣΠΙΑΚΑ , τ. 12 , Γ. Λάμπρου : ΛΕΟΝΤΑΡΙ ( σ. 4-5 ) , Ιανουάριος 1995.

· Εφημερίδα , Θεσπιές – Άλλοτε και τώρα , τ. 11 , Θ. Χρήστου: Ο Δήμος Θεσπιέων 1830 – 2000 ( σ. 3 – 7 ) , Δεκέμβριος 1999.

· Εφημερίδα , ΤΑ ΛΕΟΝΤΑΡΑΚΙΑ , Σχολική εφημερίδα των μαθητών του δημοτικού σχολείου Λεονταρίου , Ιούνιος 1994 .

· Θ. Ε. Καλαιτζάκης , Η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Η ΒΟΙΩΤΙΑ ΣΤΟΝ ΥΣΤΕΡΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ , Ηρόδοτος 2002 , σ.31 – 35, 170, 183, 187, 398.

· Τηλεφωνικός κατάλογος , Α. Σ. Θεσπιών , άρθρο ΘΑΝΑΣΗ ΧΡΗΣΤΟΥ : « Οι Θεσπιές από τον μύθο στην ιστορία » .


· Γ. Δ. Τσεβά , ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΘΗΒΩΝ , Αθήνα 1929, τ. Β’ , σ. 288, 364.

· Γ. Λ. Παπαβασιλείου , ΒΑΓΙΑ : Από τη Δημογεροντία στον Καποδίστρια , Αθήνα 2002 , σ.18 – 33, 113.

· Παυσανίου , ΒΟΙΩΤΙΚΑ , Σχόλια :Ν. Δ. Παπαχατζή , Εκδοτική Αθηνών , Αθήνα 2002 , σ. 58, 183 .

· Η προφορική παράδοση των κατοίκων του χωριού μου και ότι μου μετέδωσε ο δάσκαλος μου κ. Γεώργιος Παύλου .